• BİLSEM'lere öğrenci seçimi nasıl yapılmaktadır?

BİLSEM’lere öğrenci seçimi Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından her yıl belirlenen sınıf seviyesine ve uygulama takvimine göre yapılmaktadır. Öğrenci seçim süreci;
• Sınıf öğretmenleri tarafından öğrencilerin gözlem formlarının yetenek alanlarına (genel zihinsel yetenek, görsel sanatlar ve müzik) göre doldurularak aday gösterilmesi,
• Öğrencilerin tablet bilgisayarlarla grup tarama uygulamasına girmesi,
• Öğrencilerin bireysel değerlendirmeye alınması olmak üzere üç aşamada gerçekleştirilmektedir.

• Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin okulöncesi eğitim dönemi hangi yaş aralıklarını kapsamaktadır?

Kayıtların yapıldığı eylül ayı sonu itibariyle 36 ayını tamamlayan ve 66 ayını doldurmayan çocukların kaydı özel eğitim anaokuluna ya da özel eğitim anasınıfına yapılır.                                                                                                                                                                             

-Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerden kayıtların yapıldığı yılın eylül ayı sonu itibariyle 66, 67, 68 aylık olanların velisinin yazılı talebiyle; eylül ayı sonu itibariyle 68 ayını tamamlamış, 79 aydan gün almamış olan ve ilkokula başlamaya hazır olmadıklarını Durum Bildirir tek Hekim Sağlık Raporu ile belgeleyen öğrencilerin Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu doğrultusunda okul öncesi eğitime 1 yıl daha devamları sağlanır.

• Erken Çocukluk Dönemi Eğitimi Hizmeti hangi kurumlarda verilir?

0-36 aylık özel eğitim ihtiyacı olan çocuklar için erken çocukluk dönemi eğitim hizmetleri il veya ilçe özel eğitim hizmetleri kurul kararı ile özel eğitim okulları, okul öncesi eğitim kurumları, bünyesinde anasınıfı bulunan eğitim kurumları ile çocuk ve ailenin ihtiyaçları doğrultusunda evlerde de yürütülür.

• Evde eğitim hizmetinden kimler yararlanır?

Zorunlu öğrenim çağındaki özel eğitme ihtiyacı olan öğrencilerden sağlık problemi nedeniyle en az 12 hafta süreyle örgün eğitim kurumlarından yararlanamayacağı ya da yararlanması durumunda sağlığı açısından risk oluşturacağı Durum Bildirir Sağlık Kurulu Raporunda belirtilen öğrencilere velinin yazılı talebi ve Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu ile il veya ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunun planlanması doğrultusunda ders yılı içinde evde eğitim hizmeti verilebilir.

• Hangi yetersizlik türüne sahip öğrenciler istekleri doğrultusunda yabancı dilden muaf tutulur?

 İşitme, hafif düzeyde zihinsel yetersizliği veya hafif düzeyde otizmi olan öğrenciler ilköğretim ve ortaöğretimde, istekleri doğrultusunda yabancı dil programlarındaki bazı bilgi ve becerilerin öğretiminden veya dersin tamamından muaf tutulurlar.

• Hangi engel türünde hangi eğitim kademesinde özel eğitim sınıfı açılır?

Temel Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı okullarda görme veya işitme yetersizliği olan öğrenciler için sadece ilkokullar bünyesinde özel eğitim sınıfları açılabilmektedir. İmam hatip ortaokulları hariç diğer ortaokullar ile ilkokullar bünyesinde hafif düzeyde zihinsel engeli olan öğrenciler veya hafif düzeyde otizmi olan öğrenciler için özel eğitim sınıfları açılır. Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve mesleki eğitim veren ortaöğretim kurumlarında özel eğitim programı uygulayan özel eğitim sınıfları  açılabilir. Orta veya ağır düzeyde zihinsel engeli olan öğrenciler ve orta veya ağır düzeyde otizmi olan öğrenciler için açılan sınıflarda; ilköğretim kademesinde özel eğitim uygulama okulu haftalık ders çizelgesi, ortaöğretim kademesinde özel eğitim uygulama okulu (III.Kademe) haftalık ders çizelgesi uygulanır.Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğüne bağlı okullarda; hafif düzeyde zihinsel engeli olan öğrenciler veya hafif düzeyde otizmi olan öğrenciler ile görme veya işitme yetersizliği olan öğrenciler için özel eğitim meslek okulu programı uygulayan; orta veya ağır düzeyde zihinsel engeli olan öğrenciler veya orta veya ağır  düzeyde otizmi olan öğrenciler için özel eğitim uygulama (III.Kademe) programı uygulayan  sınıflar açılabilir.

• Özel eğitim sınıflarının açılması için il/ilçe milli eğitim müdürlükleri tarafından yapılması gereken işlemler nelerdir?

Özel eğitim sınıfları il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunun teklifi doğrultusunda milli eğitim müdürlükleri tarafından açılır.Özel eğitim sınıfı açılışında esas alınan özel eğitim hizmetleri kurul kararında; özel eğitim sınıfının açılacağı kademede, sınıfta uygulanacak öğretim programı ile hangi yetersizlik türünde olan öğrencilere eğitim verileceğine ilişkin hususlara yer verilmesi gerekmektedir.Milli eğitim müdürlüklerince yerleşim biriminde eğitim hizmeti veren mevcut özel eğitim sınıflarının kademesi, sınıflara kayıtlı olan öğrencilerin yetersizlik türü, sınıfların kapasitesinin azami sayıya ulaşıp ulaşmadığı ile yerleşim yerinde bulunan özel eğitim okullarının öğrenci kapasiteleri de değerlendirilerek ihtiyaç olması halinde özel eğitim sınıfı açılması ile ilgili iş ve işlemler başlatılır. İl/ilçe milli eğitim müdürlükleri e-Okul Yönetim Bilgi Sisteminden “Şube İşlemleri/Şube Ekle” ekranından açılmak istenen sınıf ve şube seçilip kaydet butonu tıklanarak işlem tamamlanmaktadır.

• Destek eğitim odasından kimler nasıl yararlanır?

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerine göre tam zamanlı kaynaştırma/bütünleştirme uygulamaları yoluyla eğitimlerini sürdüren öğrencilerin destek eğitim odasında eğitim alması zorunludur. Destek eğitim odası ile ilgili iş ve işlemler Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde yer alan hükümler doğrultusunda yürütülmektedir.

• İl/İlçe özel eğitim hizmetleri kurul kararı hangi durumlarda alınır?

Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin uygun eğitim kurumuna yerleştirilmesi sürecinde Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu doğrultusunda il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu kararı alınması gerekmektedir. Bu kapsamda;

. Resmî bir okul veya kuruma ilk kez yapılacak yerleştirmede,
. Kademeler arası geçişlerde bir üst kademeye yapılacak yerleştirmede,
. Bulunduğu kademe içinde yeni düzenlenen Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu doğrultusunda yapılan yönlendirmeye uygun eğitim ortamına yerleştirme de il/ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu kararı alınması gerekmektedir.

• Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin taşındığı araçlarda görevli rehber personele, taşıma işini yapan servis aracında bulunduğu zamanlar dışındaki eğitim-öğretim saatlerinde okul/kurumda verilebilecek görevler nelerdir?

Milli Eğitim Bakanlığı Taşıma Yoluyla Eğitime Erişim Yönetmeliğinin “Rehber Personelin Görevleri” başlıklı 15 inci maddesinde görevleri açıklanmış ve 1 inci fıkranın (ç) bendinde de "Taşıma işini yapan servis aracında bulunduğu zamanlar dışındaki eğitim-öğretim saatlerinde okul/kurumda bulunmak ve sorumluluğunda olan öğrenci/kursiyerlere yönelik sağlık, beslenme ve temizlik konularında yardımcı olmak üzere okul/kurum müdürünün verdiği görevleri yapmak" hükmü yer almakta olup sorumluluğunda olan öğrencilerin özellikle temizlik ve beslenme gibi öz bakım becerilerini yapmalarına yardımcı olmaları gerekmektedir.  Bu kapsamda okul müdürlüklerince gerekli tedbirler alınarak, rehber personelin öğrencilerin öz bakım ihtiyaçlarının giderilmesi ve öğle arasında öğrencilerin beslenmesine yardımcı olmaları gerekmektedir.

• Evde eğitim, hastanede eğitim ve destek eğitim odalarına öğretmen görevlendirmesi nasıl yapılmaktadır?

Evde eğitim ve hastanede eğitim hizmetlerinde öğretmen görevlendirilmesinin kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerden öncelikle istekli olanlar arasından, ihtiyacın bu şekilde karşılanamaması durumunda ise kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerden resen görevlendirme yapılması gerekmektedir. Destek eğitim odasına ise öğretmen ihtiyacının öncelikle kadrolu ve sözleşmeli öğretmenlerden karşılanması, ihtiyacın bu yolla karşılanamaması halinde okulda ders ücreti karşılığında görev alanlara görevlendirme yapılarak öğrencilerin eğitim hizmetlerine erişimlerinin sağlanması gerekmektedir.

• Müdür ve müdür yardımcıları destek eğitim odasında görev alabilir mi?

Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği (2018) gereği müdür ve müdür yardımcıları destek eğitim odasında görev alamaz.

• "Evde Eğitim Hizmeti" kapsamında haftalık ders saatlerinde değişiklik yapılabilir mi?

Özel eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 14 üncü maddesi 2 nci fıkrasının (a) bendinde “Öğrencinin evde eğitim hizmeti kapsamında alacağı haftalık ders saati, sorumlu olduğu eğitim programı esas alınarak ilköğretim kademesinde veya özel eğitim programı uygulanan ortaöğretim kademesinde bir okula kayıtlı olanlar için haftada 10 ders saatinden, diğer ortaöğretim kademesinde bir okula kayıtlı olanlar için ise haftada 16 ders saatinden az olmayacak şekilde planlanır." hükmü ile aynı maddenin 2 nci fıkrasının (b) bendinde "İlköğretim programını takip eden öğrenciler için okutulacak dersler belirlenirken merkezi sistem sınavlarında sorumlu olacakları dersler; ortaöğretim programlarını takip eden öğrenciler için okutulacak dersler belirlenirken ise öğrencinin seçtiği ders yoğunluğu dikkate alınarak planlama yapılır." hükmü yer almaktadır.Bu çerçevede, özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin bireysel özellikleri ve eğitim ihtiyaçları doğrultusunda haftalık ders çizelgesinde yer alan derslerden ilköğretim kademesinde veya özel eğitim programı uygulanan ortaöğretim kademesinde bir okula kayıtlı olanlar için haftada 10 ders saatinden, diğer ortaöğretim kademesinde bir okula kayıtlı olanlar için ise haftada 16 ders saatinden az olmayacak şekilde il veya ilçe özel eğitim hizmetleri kurulunun planlamayı yapması gerekmektedir.

• Özel eğitim sınıflarında Destekleme ve Yetiştirme Kursları açılabilir mi?

Bilindiği üzere, Destekleme ve Yetiştirme Kurslarına ilişkin iş ve işlemler “Destekleme ve Yetiştirme e-Kılavuzu” çerçevesinde yürütülmektedir. Söz konusu Kılavuzun 7.4. maddesinde " Genel ilköğretim programı uygulanan özel eğitim ortaokulu/özel eğitim sınıfı ve ortaöğretim programı uygulanan özel eğitim meslek lisesine kayıtlı öğrenciler ile bu okullardan mezunlar için açılacak kurslara katılacak öğrenci/kursiyer sayısı, özel eğitim okul/kurumlarındaki azami sınıf mevcudu sayısının yarısından az, azami sınıf mevcudu sayısından fazla olamaz. Ancak öğrenci sayısının yetersiz olması durumunda; 5 ile 6 ncı, 7 ile 8 inci, 9 ile 10 uncu sınıflar ve 11 ile 12 nci sınıflar birleştirilebilir."denilmektedir.Diğer taraftan, özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilere sunulacak eğitim hizmetleri Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği ile düzenlenmektedir. Anılan Yönetmeliğin ilgili hükümleri doğrultusunda özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin eğitime erişimlerini sağlamak amacıyla özel eğitim sınıfları açılabilmektedir. Açılan özel eğitim sınıfının özelliğine göre bu sınıflarda ilköğretim programı ya da özel eğitim programları uygulanmaktadır. Bu çerçevede, ilköğretim programı ya da mesleki ve teknik ortaöğretim programı uygulanan özel eğitim okullarında Destekleme ve Yetiştirme e-Kılavuzu çerçevesinde kurs açılabildiği için aynı programın uygulandığı özel eğitim sınıflarında öğrenimlerini sürdüren öğrenciler için de Destekleme ve Yetiştirme e-Kılavuzu hükümleri doğrultusunda kurs açılabilmektedir.

• Özel eğitim sınıflarında ders, teneffüs, yemek ve diğer etkinlik saatlerinde değişiklik yapılabilir mi?

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 27 ve 28 inci maddelerinde özel eğitim sınıflarında sunulacak eğitim hizmetlerine ilişkin esaslar yer almaktadır. Bu kapsamda söz konusu Yönetmelikte yer alan ilgili hükümler gereği özel eğitim sınıflarının ders, teneffüs, yemek ve diğer etkinlik saatleri bakımından bünyesinde açıldığı okulda uygulanan programa uymaları gerekmektedir.

• Özel eğitim sınıflarında görev yapan özel eğitim öğretmenlerine nöbet ücreti ödenir mi? Ödenirse bu ücret %25 artırımlı olarak ödenir mi?

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 60 ıncı maddesinde yer alan hüküm gereği özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin eğitimlerini sürdürdükleri özel eğitim sınıflarında görevli özel eğitim öğretmenleri teneffüs ve yemek saatlerinde sınıflarında kayıtlı öğrencilerin gözetimine devam ederek nöbet görevini yerine getirmektedirler. Bu öğretmenlere ayrıca nöbet görevi verilmez. Bu şekilde görev yapan özel eğitim öğretmenlerine haftada 3 saat nöbet ücreti %25 artırımlı olarak ödenir.